ΚΡΑΤΗΣΗ

Η αρχαία πόλη

Η Αρχαία Ελεύθερνα είναι ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος του νομού Ρεθύμνου. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης από το 1985 κάνει συστηματικές ανασκαφές κάθε καλοκαίρι και τα ευρήματα μέχρι τώρα είναι πάρα πολλά και εντυπωσιακά.

Κατοικήθηκε αδιάλειπτα από τη 2 η χιλιετία π.Χ. μέχρι τα ύστερα Ρωμαϊκά, τα πρωτοβυζαντινά και τα βυζαντινά χρόνια (13 ος αιώνας μ.Χ.). Πλεονεκτήματα του τόπου ήταν η οχυρή θέση, το καλό κλίμα και γενικά η ύπαρξη όλων των προϋποθέσεων για κατοίκηση (πηγές νερού, καλλιεργήσιμες εκτάσεις, εκτάσεις για βοσκή και υλοτομία, ασβεστολιθική πέτρα για χτίσιμο).

Η πόλη άκμασε ιδίως κατά την Αρχαϊκή, την Ελληνιστική, τη Ρωμαϊκή και την πρωτοβυζαντινή περίοδο. Καταστράφηκε πολλές φορές από κατακτητές και τρομερούς σεισμούς και πάλι ξαναχτιζόταν πάνω στα ερείπια. Στην ακμή της ήταν μια από τις ισχυρότερες πόλεις-κράτη της Κρήτης. Εξουσίαζε δύο λιμάνια (σημερινά Σταυρωμένο και Πάνορμο) και είχε εμπορικές και άλλες σχέσεις με την κεντρική Ελλάδα, τις Κυκλάδες, τη Μικρά Ασία και την Αίγυπτο. Εγκαταλείφθηκε μετά τον 7 ο μ.Χ. αιώνα, λόγω των επιδρομών και της Αραβικής κατάκτησης και κατοικήθηκε ξανά μετά την εκδίωξη των Αράβων από τον Νικηφόρο Φωκά. Εγκαταλείφθηκε ξανά τον 14 ο αιώνα μ.Χ., όταν οι Ενετοί κατακτητές απαγόρευσαν (επί ποινή θανάτου) την κατοίκηση, ακόμα και τη διέλευση από την περιοχή, γιατί είχαν αντιμετωπίσει αξεπέραστη αντίσταση από τους ντόπιους επαναστάτες στον δύσβατο αυτό τόπο.

Δυστυχώς, μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν έχουν συγκεντρωθεί τα πολυάριθμα και εντυπωσιακά ευρήματα σε ένα μουσείο (εντυπωσιακή ήταν η έκθεση που έγινε με παγκόσμια απήχηση το 2005 στο μουσείο Κυκλαδικής τέχνης στην Αθήνα). Είναι πολύ χρήσιμος και κατατοπιστικός ο χάρτης προβολή εικόνας με τα μονοπάτια και το υπόμνημα του, τους αρχαιολογικούς χώρους κλπ σημεία ενδιαφέροντος της περιοχής, που έφτιαξαν ο Πολιτιστικός Σύλλογος με τον δήμο.

Χάρτης και υπόμνημα
χάρτης Αρχαίας Ελεύθερνας
δείτε περισσότερες Φωτογραφίες